Anekdotes en (sterke) verhalen
Inrijden van nieuwe motorfietsen voor het 101 Marbat in Nunspeet. Door mar Frank Wever, lichting 61-1. Met reactie van mar Eric Hillmann, lichting 61-3.
Zomer 1962 bracht bij het 101 Marbat in Nunspeet nieuw leven in de vorm van Matchless motorfietsen, die door de hogere legerleiding ter beschikking werden gesteld voor de Koninklijke Marechaussee als vervanger van de Matchless G3L die begin 50er jaren op zijn beurt de vervanger was van de Harley Davidson WLA, Norton 16HA, Triumph 3HA en waarschijnlijk nog meerdere modellen motorfietsen. Deze nieuwe Matchless was een moderne motorfiets van 350 cc, had telescopische voorvering, swingarm achtervering, een beter ingebouwde dynamo, automatische -voor- ontsteking, een goede verhouding tussen de versnellingen, betere volnaaf remmen met 19 inch wielen en Amal monoblock carburateur. De verlichting was verbeterd en met nog meer nieuwigheden maakte het deze motorfiets zeer geschikt voor de taken van de Koninklijke Marechaussee en was het bovendien een veel 'rijdervriendelijkere' machine. Met 0 km op de teller, betekende het dat deze motoren nog ingereden moesten worden. We zijn nog in de era dat draaiende machinedelen nog kleine foutjes konden hebben die bij het inrijden gedurende de eerste 1000 km weggewerkt konden worden. Als ik me goed herinner kregen we 14 nieuwe Matchless motorfietsen glimmend in vol ornaat en in leger kleur groen! Ze stonden in de garage van de kazerne die geleid werd door vakofficier luitenant Bogers. Ik, toen nog dpl wachtmeester, kreeg van mijn baas de luitenant de taak om deze motorfietsen in te rijden en gereed te maken voor hun nieuwe rijders. Inrijden betekende vaak snelheid wisselen, veel variatie in toerental, motor niet te hard laten werken, relatief snel rijden in lage versnelling en bovenal geen overhitting van de bewegende delen.
We maakten er 2 groepen van 7 motorfietsen van. Dit betekende niet elke dag dezelfde groep. Zelf, was ik de voorop rijder die de snelheid bepaalde voor de groep, een monteur als hekkesluiter in geval we mechanische problemen zouden krijgen, en verder 5 motorrijders van de B of C compagnie. Onze MTO in die dagen was opper Rademaker en van deze opper kon ik altijd wel een rijopdracht krijgen voor een route die we zelf uitstippelde. Zo ik vroeg dan: "wie wil er graag naar huis? " Zei iemand: "ja ik wel", dan was de vraag: "waar woon je?" en de rijopdracht werd uitgeschreven naar de woonplaats van de betreffende marechaussee. Het was een leuke taak voor de marechaussees en mijzelf deze motorfietsen in te rijden. Hierdoor kwamen we door heel Nederland en waarschijnlijk hebben de motorfietsen een lang leven gehad bij het wapen der Koninklijke Marechaussee. Verder is het nog vermeldenswaard dat dit het laatste model is geweest van de Engelse motorenfabriek Matchless en bij de Koninklijke Marechaussee in gebruik zijn geweest. In 1966 ging het bedrijf helaas failliet.
Nog een opmerking:
Toen was ik nog dpl wachtmeester. Als titulair wachtmeester werd door commandant kapitein Frankevyle, die overtuigd was dat ik het niet waard was om de rang van wachtmeester te hebben, voor het front van de troepen mijn wachtmeesterstrepen verwijderd. Daarna heb ik vervolgens als marechaussee der 2de klasse en monteur bij 41 Marcie in de WGF kazerne in Harderwijk mijn resterende diensttijd volbracht.
____________
Reactie van mar Eric Hillmann, lichting 61-3:
Ik heb met belangstelling het verhaal van mar Frank Wever gelezen over het inrijden van nieuwe Matchless 350 motoren in Nunspeet. Dat het in de zomer van 1962 gebeurde kan niet kloppen want toen was ik met 15 andere motorrijders gelegerd in de motorrijderskamer van de B- en C compagnie van 101 MarBat in Nunspeet. Wij hebben toen zeker geen motoren ingereden.
Mijn lichting 61-3 zwaaide in mei 1963 af, en het verhaal zou zich daarom in de zomer van dat jaar kunnen hebben afgespeeld.
Men wilde de motorfiets vervangen omdat er af en toe een machine vastliep en er nare ongelukken plaatsvonden. Eén keer tijdens een ere-escorte. Als het dus 1963 was, is het interessant om te vernemen hoe het verder is gegaan na mijn bijdrage bij het Detachement Beproeving Voertuigen in Den Haag.
Begin december 1962 werd ik met twee collega’s ondergebracht bij het Hoofdkwartier Generale Staf in de Thérèse Schwartzestraat. Als marechaussee der 2e klasse van de strozak naar bediend worden in de onderofficiersmess. Wat een luxe!
Al snel werd het zo koud dat onze motorlaarzen werden vervangen door tanklaarzen. Elke dag liepen we naar de Frederikkazerne om diverse merken motoren te gaan rijden. Begeleid door een ‘WEP’ van het Detachement reden we iedere dag een paar honderd kilometer. Helaas weet ik de merken niet allemaal meer, maar ik reed vaak op een Triumph. Dat weet ik nog.
Door de steeds lagere temperaturen werd besloten om niet meer met drie motoren, maar met één motor te gaan rijden. Twee motorrijders in de WEP en zo losten we elkaar af.
Toen vroor de Noordzee dicht en zag ik de enige keer in mijn leven ‘poolsneeuw’. Het werd overdag zo koud dat de waterdamp als kleurige kristallen neerdwarrelden. (de winter 1962/63 was de strengste in 100 jaar. red.) Het project werd stilgelegd en overdag gingen we zwemmen in het Zuiderparkbad of we liepen de stad in. Ik denk dat we eind februari, begin maart weer verder konden.
Uit het verhaal van Frank maak ik op dat er nóg een keer een Matchless is aangeschaft voordat er een ander merk in beeld kwam.
______________________________________________________________
