Anekdotes en (sterke) verhalen
Dubbel klutsen en tussengas. Door mar Willem van den Elskamp, lichting 67-1
”Wat zit je toch steeds te doen?”, vroeg mijn tante ooit aan mijn neef zodra hij in zijn auto van de een naar de andere versnelling schakelde. ”Oh, niks bijzonders, ik
moet af en toe een beetje in de benzine roeren”. Mijn tante geloofde dat.
U begrijpt het al, in mijn familie heerste in de jaren ’50 en ’60 nogal wat onwetendheid over het gebruik van een automobiel. Maar goed, enkele familieleden van mijn vaderskant hadden wel een auto. Aan mijn moederskant was de autodichtheid veel minder dicht gezaaid. Alleen mijn moeders broer had ergens beginjaren ’70 een Daf Variomatic aangeschaft. Jammer alleen dat hij de bediening van het ’pientere pookje’ maar niet onder de knie kreeg. Wegrijden met de Daf was voor mijn oom iedere keer weer een soort wedstrijd met onzekere afloop. Na elke visite van mijn oom en tante gingen mijn ouders en ik dan ook voor het raam staan om te zien met welke bokkensprongen de Variomatic zich dit keer in beweging zou zetten. En als het per ongeluk eens een keer goed ging dan waren we allemaal teleurgesteld.
Nou had ik makkelijk kletsen. Want ik had op de rijschool van de Marechaussee in Apeldoorn een gedegen rijopleiding gekregen. Na de eerste drie maanden van
militaire vorming en voordat de drie maanden durende politieopleiding begon, werd ik een maand lang op die rijschool doorgezaagd over autotechniek, militaire
administratie (wie mag je rijopdrachten tekenen?), alle soorten vetten en oliën die bij het onderhoud van een militair voertuig nodig zijn en natuurlijk het rijden zelf.
Vier weken lang een halve dag rijden en een halve dag theorie. Voor die rijopleiding kwam je overigens niet zomaar in aanmerking. Jongens die al een rijbewijs op zak hadden, gingen voor. Voor de overige plaatsen moest je je kwalificeren via twee tests, een reactietest en de stokkentest.
Bij die reactietest zat je in een mock-up van een auto. Als er een rood lichtje ging branden, moest je claxonneren, bij een blauw lampje moest je een pedaal intrappen en bij een geel lichtje moest je weer wat anders doen.
Bij de stokkentest viel er uit een soort wandrek steeds een stok. Die moest je opvangen vóór die de grond raakte. Ik slaagde met vlag en wimpel en ging uiterst
fanatiek naar de rijschool vastbesloten om mijn militaire rijbewijs te halen. Dat kon je dan later gratis omzetten in een burgerrijbewijs. Zo hield je mooi de honderden
guldens die een burgerrijopleiding destijds kostte, in je zak.
In mijn tijd beschikte de rijschool van de Marechaussee op de Koning Willem III-kazerne in Apeldoorn over een twintigtal kleine ééntonners. Dit waren Dodges 4x4, type WC (Weapon Carrier) met standaard vierwielaandrijving en in sommige gevallen ook een lier gemonteerd op de voorbumper. Achterin waren twee primitieve houten banken voor het geval er passagiers mee moesten.
Naar verluidt stamden deze Dodge auto’s nog uit WO II. Onder de matgroene legerverf zou nog zandkleurige woestijnverf zitten, zo werd beweerd. Ik heb het nooit gecheckt.
Militaire auto’s in die tijd hadden veelal nog een volledig ongesynchroniseerde versnellingsbak. Zo ook de Dodges 4x4 van de rijschool. Dat betekende dus dubbel
klutsen, zowel bij het opschakelen als wanneer je een tikkie terug wilde.
Nou is het onder de knie krijgen van dubbel klutsen best wel een lastige truc. Daar moest je flink op oefenen. Als speciale tip vertelde de korporaal eerste klasse
annex rij-instructeur aan ons leergierige jongemannen dan ook dat je heel goed kon droog oefenen met een bezem. Je zette je ene voet op de rechterkant van de
bezem, je linkervoet uiteraard op de linkerkant, terwijl je de bezemsteel als schakelpook liet werken. En dan in de slaapzaal maar schakelen tot je een ons woog. Zodoende kreeg je de handeling van schakelen - tussengas - weer schakelen en dat in een mooie soepele cadans wel snel door. Geen wonder dan ook dat ik mijn militaire rijbewijs in één keer heb gehaald.
En dubbel klutsen is - net als fietsen, zwemmen of schaatsen - iets wat je nooit meer verleert en wat me ook tegenwoordig nog wel eens van pas komt als ik bij het terugschakelen een flinke terugval in toeren moet opvangen.
Bijdrage van de redactie:
